Fikri mülkiyet dediğimiz de aslında biraz garip bir konsept. Bir fikrin haklarına sahip olmak, dünyanın en soyut kavramı olabilir. Kanıtlaması neredeyse imkansız ve koruması da epey zor.&nbsp;Amerikan telif yasasına göre, lisanslama sözleşmesinin üzerinden 56 sene geçtikten sonra 5 senelik bir dönem içerisinde telif hakkı sahipleri, telif sonlandırma süreci başlatabiliyor. Bunun için de yazılı bir tebligat <a fr-original-style="" href="https://www.copylaw.com/new_articles/copyterm.html" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">göndermeleri gerekiyor</a>. Benzeri bir örneği Süpermen&nbsp;karakteri için yaşanmıştı ve davayı DC Comics'in kazanmasıyla son buldu. Yine aynı avukat, bu sefer Marvel&nbsp;karakterlerinin peşine düştü.Ancak MARVEL'ın çatı şirketi Disney'in iddiasına göre de, zamanında bahsi geçen Marvel karakterleri, work for hire,&nbsp;yani kiralık yaratıcı diyebileceğimiz bir durumda yaratıldıkları üzerine. Bu ne demek?&nbsp;Disney teknik olarak bu yaratıcıların hizmetlerini "kiraladığı" için işin sahibi de kendisi oluyor.&nbsp;<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><img src="https://images.aposto.com/2021/9/2/1633463625204.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.48" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Kaynak: NBC News<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Bunu önlemek için ne yapılabilir? Tabiki Disney gibi devler için bunu uygulaması zor olabilir. Ancak sanatçı eğer sözleşmesi için bazı maddelerde ısrarcı olursa, kendini koruyabilecek bazı maddeler ekleyebilirse, bu kadar büyük bir yıkımın önüne geçebilir.&nbsp;Neden Disney bu kadar ısrarcı?&nbsp;Marvel filmleri sadece gişe cirosundan beslenmiyor. Gişe cirosu örneğin 1 milyar dolar ise, bunun ortalama 500 bin doları sinemalara gider, 100 ila 200 bin doları pazarlama ve reklam giderlerini kapatır. Geriye kalan 300 bin dolar ise kar paydaşlarına dağıtıldıktan sonra stüdyoya döner. Yani aslında 1 milyar doların tamamı stüdyoya gitmez. Bu filmlerin asıl gelirleri, sahip olunan karakterler üzerinden üretilen merch&nbsp;ürünler. Eğer ki karakterlerin yaratıcılarına herhangi bir şekilde haklardan taviz verirse, bu sefer adeta bir çığ gibi diğer yaratıcılar da Disney'in peşine düşecek.&nbsp;Sonuç olarak,&nbsp;Disney sinema televizyon dünyasında adeta tanrısal bir imaj çiziyor. Piyasanın şartlarını belirleyen, piyasayı keyfince manipüle eden ve büyük bir monopoliye sahip kötü niyetli bir tanrı olsa da - yine de bir tanrı. Bu açıdan bakınca da ironik olan bu yaratıcıların yaradan'a karşı olması durumu nasıl sonuçlanacak merakla bekliyoruz.&nbsp;

Show Business

Gişe rekortmeni ve Disney'in en büyük ekmek teknesi olan Marvel karakterlerinin yetenekli yaratıcıları, Disney'e telif davası açtı. Günümüze kadar bu tarz davalar hiç kazanılamadı. Peki bu dava kazanılabilir mi?

Fikri mülkiyet ile ilgili hikayeler